Tak samo, jak w przypadku lekarzy, są różne specjalizacje, tak i w przypadku terapeutów są tacy, którzy pracują w jednym a inni w drugim nurcie. Każdy nurt skierowany jest do innego typu problemów (chociaż wiele z nich się pokrywa). Jeśli zgłaszamy się do psychoterapeuty, chcemy wiedzieć, czy faktycznie jest w stanie nam pomóc. Dlatego tak istotna jest świadomość tego, na co możemy liczyć w psychoterapii. Oto najważniejsze rodzaje psychoterapii, aby zwiększać wiedzę na ten temat.
Terapia poznawczo-behawioralna
To, co robimy, jest bardzo ściśle związane z tym, w jaki sposób myślimy. Przyjmuje się, że dzięki zmianie zachowania albo myślenia, ulega zmianie również ten drugi czynnik. Wiele osób ma utrwalone schematy myślowe, które uniemożliwiają mu spokojne funkcjonowanie. Często ta pułapka prowadzi do zaburzeń lękowych, depresji czy innych problemów psychicznych. W nurcie poznawczo-behawioralnym specjalista pracuje z pacjentem nad tym, aby wyłapać te destrukcyjne myśli, zrozumieć schematy, a następnie zmienić sposób myślenia o konkretnych sprawach i sytuacjach. Dzięki temu można złamać kajdany, które zakładano nam przez lata, konfrontując stare myśli i przekonania z rzeczywistością.
Terapia psychodynamiczna
Ten rodzaj terapii zakłada, że pacjent, aby móc zacząć zdrowieć, musi zdać sobie sprawę z tego, że to, co jest poza jego świadomością, może być przyczyną jego cierpienia. Terapia psychodynamiczna to dużo interakcji na poziomie pacjent-terapeuta, a terapeuta zadaje dużo pytań, stawia hipotezy, dzieli się swoimi obserwacjami, a pacjent musi wykazać się stuprocentową szczerością w dzieleniu się swoimi przemyśleniami i odczuciami. Tylko wtedy taki rodzaj terapii ma szansę przynieść wymierne korzyści. To terapia długoterminowa, która może trwać nawet parę lat. To terapia, w której najczęściej sięga się do przeszłości pacjenta. Poleca się ją szczególnie osobom z zaburzeniami odżywiania czy osobowości.
Terapia skoncentrowana na rozwiązaniach
Tutaj terapia przyjmuje formę pomocy doraźnej. To terapia, w której postęp powinien być widoczny już po pierwszej sesji i proponuje się to rozwiązanie osobom, które borykają się z uzależnieniami albo trudnymi sytuacjami, takimi jak np. śmierć kogoś bliskiego czy utrata stabilizacji życiowej w wyniku, chociażby utraty pracy. Nie ma tutaj analizowania uczuć czy zachowań, za to jest przekazywanie wzmacniających przekonań i dostarczenie narzędzi, które miałyby pomóc w poradzeniu sobie z daną sytuacją.
Podejście Gestalt
Terapia Gestalt to rodzaj terapii, w której celem jest poznanie przez pacjenta samego siebie – swoich oczekiwań i pragnień. Następnie ma zrobić on wszystko, aby kształtować życie na takie, jakim sobie je wyobraża, zgodne ze swoimi oczekiwaniami. Podczas terapii Gestalt pacjent odpowiada na pytania, kim jest, kim chciałby zostać i jakimi metodami jest w stanie to zrobić. Terapia ta ma uświadomić pacjentowi, że jest on odpowiedzialny za swoje życie i tylko on może mieć na siebie samego realny wpływ. Najczęściej poleca się terapię Gestalt osobom, które utknęły w martwym punkcie, potrzebują tzw. kopa do działania i chcieliby się skupić na rozwoju osobistym, ale często wykorzystuje się ją również w pracy z osobami ze zdiagnozowanymi zaburzeniami psychicznymi. To terapia krótkofalowa, która nie rozciąga się na wiele lat pracy.
Terapia integracyjna
Nurt integracyjny jest połączeniem w sobie różnych elementów terapii np. psychodynamicznej, poznawczo-behawioralnej czy humanistycznej. Terapeuta dopasowuje sposób leczenia w danym przypadku do tego, czego potrzebuje w danym momencie pacjent. Odwołuje się do różnych technik, z pogranicza różnych terapii, aby jak najlepiej pomóc mu z jego problemem. Terapie integracyjne są świetne w przypadku występowania więcej niż jednego zaburzenia, w przypadku leczenia zaburzeń osobowości czy w przypadku problemów w budowaniu relacji z innymi ludźmi. Jest to najbardziej holistyczny rodzaj terapii.
Terapia systemowa
Terapia systemowa najczęściej odbywa się grupowo, a zadaniem tej terapii jest konieczne „wyleczenie” problemu, który trawi cały system np. rodzinę, która zgłosiła się na terapię. Terapia świetnie sprawdza się w przypadku problemów małżeńskich lub wychowawczych.
Terapia humanistyczna
Terapia humanistyczna to terapia, w której terapeuta przekazuje pacjentowi najważniejsze założenie, to znaczy takie, że żyjemy „tu i teraz”. Nie skupia się ani na przyszłości, ani nie odnosi się do przeszłości. Dzięki pracy nad obecną chwilą terapeuta wykorzystuje obecne zasoby swojego klienta w celu przyniesienia mu ulgi. Tutaj to pacjent przyjmuje rolę eksperta, a terapeuta ma za zadanie go wspierać i towarzyszyć w drodze do samorealizacji.
Terapia EMDR
Terapia EMDR jest uznawana obecnie za najbardziej skuteczny sposób radzenia sobie z traumami. Podstawą terapii jest rozmowa pacjenta i terapeuty, ale oprócz tego specjalista ma za zadanie stymulować zmysły pacjenta w celu pobudzenia odpowiednich wspomnień z przyszłości, aby dotrzeć do podstaw jego cierpienia. Terapia EMDR jest założeniem, że ludzki mózg posiada naturalne zasoby do regeneracji psychicznej. Chociaż najlepsze efekty terapia EMDR da w przypadku leczenia PTSD, to coraz więcej badań pokazuje, że ten sposób terapii dobrze działa również w przypadku depresji, zaburzeń lękowych, problemów emocjonalnych oraz zaburzeń osobowości z tendencją do myśli samobójczych i zachowań autodestrukcyjnych.
Każda z tych terapii może być prowadzona zarówno w formie terapii indywidualnej, jak i terapii grupowej czy terapii par. Warto najpierw zgłosić się po odpowiednią diagnozę i na tej podstawie zgłosić się do psychoterapeuty, który pracuje w najlepszym nurcie dla nas.
