Wybór psychoterapeuty to nie jest najprostsza sprawa, bo najzwyczajniej w świecie – nikt z nas nie ma niezbędnej wiedzy na temat tego, jaki powinien on być. Nie jesteśmy wyposażeni w takie informacje. Wiele osób zastanawia się, czy powinniśmy zwrócić uwagę na certyfikaty, doświadczenie, wykształcenie. Zastanawiamy się – o co zapytać? Co jest istotne? Szukamy poleceń u osób, które już korzystały z pomocy psychoterapeuty i wydaje nam się, że to będzie rozwiązanie dla nas. W jaki sposób wybrać dobrego psychoterapeutę i co to znaczy, że psychoterapeuta ma być „dobry”? O to najważniejsze informacje.
Co to znaczy „dobry” psychoterapeuta?
„Dobry” to słowo dość enigmatyczne. Dla każdego „dobry psychoterapeuta” może oznaczać coś innego. Czy to chodzi o określone cechy, czy może o coś zupełnie innego?
Oczywiście, pewne cechy w pracy psychoterapeuty – jak uważność, empatia czy cierpliwość – są niesamowicie ważne. Równie ważne jest wykształcenie, doświadczenie w pracy z danym typem pacjenta, ale również to, jakie emocje wzbudza w nas psychoterapeuta już na etapie poznawania się. Jeśli czujemy się bardzo skrępowani, wydaje nam się, że nie potrafimy dojść do porozumienia z daną osobą to, jak w innych relacjach, tak i ta może nie przynieść wymiernych korzyści dla nas w walce z danym problemem. Dlatego warto zwrócić uwagę na kilka ważnych aspektów:
1. Czy czujemy się przy danej osobie swobodnie? Czy nie jesteśmy skrępowani? Czy podczas sesji psychoterapeutycznej czujemy się zaopiekowani, a nie jak tylko kolejny pacjent, którego trzeba odznaczyć w kalendarzu?
2. Czy terapeuta zwraca na nas odpowiednią uwagę i dokładnie nas słucha? Czy liczą się dla niego nasze emocje oraz odczucia?
3. Jakie ma kompetencje do prowadzenia psychoterapii? W jakim nurcie pracuje? Czy ma doświadczenie z podobnymi pacjentami o zbliżonych problemach?
4. W jakim nurcie pracuje dany psychoterapeuta i czy jest to nurt, który pomoże nam w naszym problemie?
To wszystko, co ma największe znaczenie przy wyborze odpowiedniego psychoterapeuty. Są to jednak krótkie frazesy – ale jak to wszystko sprawdzić?
Jak czujemy się przy psychoterapeucie?
Jednym z najważniejszych punktów przy wyborze odpowiedniego psychoterapeuty jest sprawdzenie tego, w jaki sposób pracuje nam się z daną osobą. To jest dokładnie tak, jak w innych relacjach – musimy czuć jakieś połączenie, podobne wibracje, żeby mieć szansę się z kimś dogadać. Jeśli od początku styl bycia danego psychoterapeuty, to co mówi, język jego ciała nam przeszkadzają, to prawdopodobnie niewiele z tego wyjdzie. Jeśli czujemy, że zamykamy się przed daną osobą, zamiast się przed nią otwierać, to nie jest to osoba dla nas.
Ważne jest, aby psychoterapeuta miał kilka istotnych cech: powinien uważnie słuchać, zadawać pytania, być skupionym, zainteresowanym nami i naszym problemem, mieć odpowiednie pokłady empatii i powinien jasno formułować swoje myśli.
Na etapie poznawania się, warto również zadać kilka pytań terapeucie o sprawy, które nas frapują, aby upewnić się, że dany specjalista jest dla nas odpowiedni.
Doświadczenie, wykształcenie i inne ważne kwestie
Równie ważne jest to, czy terapeuta ma wszystkie niezbędne narzędzia i umiejętności do tego, aby wprowadzić nas w proces terapeutyczny. Nie należy bać się pytać o to, czy ma ku temu odpowiednie kompetencje. To, co jest ważne, to to, czy dany specjalista uczęszcza na tzw. superwizje, czyli sam korzysta z pomocy terapeuty. To bardzo ważny punkt i każdy terapeuta powinien również pracować z kimś nad sobą. Na tym etapie warto się upewnić, że terapeuta faktycznie jest terapeutą, a nie psychologiem tj. powinniśmy dopytać, czy na pewno ukończył specjalistyczne szkolenia z zakresu prowadzenia psychoterapii. Jeśli nie – to jest to powód do zmiany.
Możemy także dopytać o doświadczenie terapeuty w pracy z określoną grupą problemów – naturalne jest, że jedna osoba będzie lepiej i częściej pracowała z osobami z uzależnieniami, a inna będzie doskonała w pracy z osobami z traumą. Szukajmy więc takiego psychoterapeuty, który faktycznie może pomóc nam z naszym problemem.
Jaki rodzaj terapii wybrać?
Nie ma jednego określonego rodzaju terapii – są terapie EMDR, terapie poznawczo-behawioralne, uzależnień, terapia Gestalt, terapie grupowe, dla par, dla młodzieży i wiele innych rodzajów terapii. Powinniśmy upewnić się, że dana osoba, którą wybraliśmy, pracuje w nurcie, który faktycznie może nam pomóc. Np. osoba z traumami będzie miała lepsze efekty w pracy w nurcie EMDR, a osoba z niskim poczuciem wartości czy brakiem asertywności znacznie lepiej będzie rokowała, pracując w nurcie poznawczo-behawioralnym. Upewnijmy się więc, czy nasz problem to problem, którym dany specjalista może się zająć i uzyskamy dzięki temu efekty, na jakich nam zależy.
Generalnie zawsze kluczem do wyboru „dobrego” psychoterapeuty jest rozmowa z nim i zadawanie pytań, które nas nurtują. Mamy prawo znać doświadczenie, wykształcenie i inne ważne kwestie, aby podjąć świadomą decyzję, najlepszą dla nas samych. W końcu każdy z nas idzie tam po to, aby uzyskać niezbędną pomoc, dlatego właśnie już na początkowym etapie powinniśmy dokładnie prześwietlić wybranego specjalistę.
