Zdrowie psychiczne jest tak samo ważne, jak zdrowie fizyczne. Kiedy tylko odczuwamy, że nasza dusza jest chora – powinniśmy zgłosić się do jednego ze specjalistów, który zajmuje się zdrowiem psychicznym. Każdy z nich ma zupełnie inny rodzaj wykształcenia, a więc zajmują się całkowicie innymi sposobami leczenia. Jakie są różnice pomiędzy psychiatrą, psychologiem oraz psychoterapeutą? Kiedy powinniśmy zgłosić się, do którego ze specjalistów? Po tym artykule wszystko powinno stać się jasne.
Psychiatra – kim jest? Kiedy się do niego udać?
Psychiatra jest lekarzem, jedynym z tego zestawienia. Oznacza to, że skończył studia lekarskie i wybrał specjalizację w dziedzinie psychiatrii. Oznacza to, że musiał ukończyć pięcioletnie praktyki oraz zdać egzamin z psychiatrii, który pozwolił mu na pełnienie tego zawodu. Jako jedyny jest lekarzem, a co za tym idzie – ma prawo do wystawiania recept. Jeśli więc zgłosimy się do niego po pomoc, a nasz stan zdrowia będzie tego wymagał, może nam dobrać odpowiednie medykamenty lub zaproponować nam zwolnienie, abyśmy mieli szansę dochodzić do siebie w swoim tempie w spokojnych warunkach.
Psychiatra nie prowadzi terapii słownej, ale stawia diagnozę, opracowuje plan leczenia i co jakiś czas kontroluje stan pacjenta, żeby sprawdzić, czy zaordynowane przez niego sposoby leczenia mu pomagają.
Do psychiatry należy udać się w przypadku jawnych problemów psychicznych i w sytuacjach, kiedy terapia już sobie „nie radzi” i mogą konieczne okazać się leki. Psychiatra pomoże w przypadku problemów z lękiem, depresją, zaburzeniami snu i nastroju, uzależnieniami oraz chorobami psychicznymi np. schizofrenią.
Psycholog – kim jest? Kiedy się do niego zgłosić?
Psycholog jest magistrem tego kierunku (ale może mieć również ukończone np. studia pedagogiczne czy medyczne, ale nie zrobił dalszych uprawnień do poziomu psychiatry). Psycholodzy, oprócz pracy w gabinecie, mogą mieć konkretne specjalizacje, które pozwalają im na pracę np. jako psycholog więzienny czy szkolny (tutaj właśnie przydadzą się studia z zakresu pedagogiki). Psycholog, który nie ma dodatkowych szkoleń, oferuje od siebie poradnictwo psychologiczne oraz diagnozę psychologiczną. Co to dokładnie znaczy? W przeciwieństwie do psychoterapii, o której zaraz, psycholog zazwyczaj pomaga jednorazowo i krótkoterminowo. Po zgłoszeniu się do psychologa możemy uzyskać od niego informacje, jakie powinny być nasze dalsze kroki, ale sam nie zajmuje się prowadzeniem długotrwałej terapii np. w leczeniu lęku. Często psycholog zajmuje się wydawaniem opinii np. o dysleksji czy innych problemach z tego zakresu.
Oczywiście, w przypadku trudnych sytuacji, możemy doraźnie wspomóc się wizytą u psychologa, ale jeśli problem jest poważniejszy i trwa dłużej, to powinniśmy zdecydowanie zgłosić się do trzeciego ze specjalistów od zdrowia psychicznego, czyli do psychoterapeuty.
Psychoterapeuta – kim jest? Kiedy skorzystać z jego pomocy?
Psychoterapeuta, oprócz ukończonych studiów, które umożliwiają mu pracę np. jako psycholog, musi mieć również ukończoną specjalną szkołę, w której przez kilka lat uczęszczał na szkolenia psychoterapeutyczne, które kończą się specjalistycznym egzaminem. Dzięki temu nabywa prawa oraz umiejętności do prowadzenia psychoterapii. Psychoterapeuta leczy za pomocą środków psychologicznych, czyli mówiąc najprościej – jest to terapia długotrwała i ukierunkowana na „walkę” z problemami, które wskazuje pacjent. Psychoterapeuta indywidualnie, pod daną osobę i jej problem, dobiera rozwiązania terapeutyczne i określa długość terapii oraz jej częstotliwość.
Aby taka terapia była jak najmocniej skuteczna, należy wybrać odpowiedni nurt psychoterapii do swojego problemu. Psychoterapia może dotyczyć pracy z depresją, lękami, zaburzeniami, traumami, uzależnieniami, stresem, wypaleniem zawodowym i innymi problemami z zakresu zdrowia psychicznego.
Coach – czy to też specjalista zdrowia psychicznego?
Coraz modniejsze staje się chodzenia do coachów, którzy oferują szybkie rozwiązania i wspaniałe efekty. Coach również może być specjalistą z zakresu psychologii, który pozwoli na ustalenie celów i nakieruje na ich osiągnięcie. Niestety, wielu coachów nie ma obecnie odpowiedniego przygotowania i wykształcenia, które mogłoby faktycznie pomóc zgłaszającym się klientom. Warto jednak to sprawdzić – jeśli dany coach ma wykształcenie, doświadczenie i jest w stanie pomóc nam z naszym problemem, możemy oczywiście skorzystać z jego możliwości. Zdecydowanie jednak nie jest to rozwiązanie w przypadku długotrwałych problemów ze zdrowiem psychicznym – od tego warto wybrać psychiatrę lub psychoterapeutę.
Jak wybrać specjalistę?
Skoro już wiadomo, kto jest kim – podsumujmy, kiedy wybrać jakiego specjalistę. Najważniejsze informacje:
1. Diagnoza lub jednorazowa, krótkoterminowa porada, sytuacja kryzysowa – wyborem jest psycholog
2. Leczenie farmakologiczne, zmęczenia lub podejrzenia poważnej choroby psychicznej – wyborem jest psychiatra
3. Rozmowa o problemach, długotrwała pomoc z zakresu zdrowia psychicznego, praca nad sobą – psychoterapeuta
Zazwyczaj specjaliści podpowiadają swoim pacjentom, jakie powinny być ich kolejne kroki, np. zgłaszając się do psychologa, widzi on, że problem jest poważniejszy i zasugeruje swojemu pacjentowi skorzystanie z dobrodziejstwa psychoterapii lub/i zaproponuje wizytę u psychiatry. Psychiatra z kolei, układając plan leczenia, często wysyła swoich pacjentów na psychoterapię, jeśli widzi, że to może przynieść wymierne korzyści dla jego zdrowia.
Mamy nadzieję, że po tym artykule wybór odpowiedniego specjalisty z zakresu zdrowia psychicznego będzie łatwiejszym zadaniem i pozwoli zaoszczędzić nieco nerwów oraz czasu, który w obecnych czasach – jest potężną walutą.
