Esketamina – nowa nadzieja w leczeniu depresji lekoopornej

Esketamina to przełomowa terapia w psychiatrii, która od lipca 2023 roku jest dostępna w Polsce w ramach refundowanego programu lekowego B.147. Jako pierwszy lek przeciwdepresyjny o nowym mechanizmie działania od ponad 60 lat, esketamina oferuje nadzieję pacjentom z depresją lekooporną, u których standardowe metody leczenia okazały się nieskuteczne.

Poprawa nastroju może nastąpić już po kilku godzinach od podania leku, co stanowi istotną różnicę w porównaniu z tradycyjnymi antydepresantami działającymi dopiero po kilku tygodniach. Polska znalazła się w czołówce krajów europejskich oferujących refundację tej innowacyjnej terapii, dając szansę na powrót do zdrowia tysiącom pacjentów zmagających się z najcięższymi postaciami depresji.

Czy depresja lekooporna stanowi poważny problem zdrowotny w Polsce?

Depresja lekooporna to szczególnie trudna forma zaburzeń depresyjnych, która dotyka znaczną część pacjentów psychiatrycznych w naszym kraju. Zgodnie z definicją opracowaną przez Konsultanta Krajowego w dziedzinie psychiatrii prof. Piotra Gałeckiego, depresją lekooporną nazywamy sytuację, gdy u pacjenta nie wystąpiła odpowiedź na co najmniej dwa różne leki przeciwdepresyjne, stosowane w odpowiedniej dawce przez odpowiedni czas w obecnym epizodzie depresji o stopniu nasilenia od umiarkowanego do ciężkiego.

Skala problemu jest alarmująca. Badania wskazują, że w Polsce na depresję cierpi około 1,2-1,5 miliona osób, co stanowi około 10% populacji dorosłej. Spośród tej grupy, aż 25-30% pacjentów nie reaguje na standardowe leczenie przeciwdepresyjne. Oznacza to, że problem depresji lekoopornej może dotyczyć nawet 300-600 tysięcy Polaków.

Dane Narodowego Funduszu Zdrowia pokazują dramatyczny wzrost liczby osób korzystających z leczenia przeciwdepresyjnego. W 2023 roku refundowane leki przeciwdepresyjne wykupiło 1,7 miliona osób, co oznacza wzrost o 83% w porównaniu z rokiem 2013. Wartość refundacji tych leków wyniosła 241 milionów złotych rocznie.

Konsekwencje depresji lekoopornej są dramatyczne. Pacjenci z tym rozpoznaniem mają siedmiokrotnie wyższe ryzyko popełnienia samobójstwa, dwukrotnie wyższe ryzyko hospitalizacji, a czas pobytu w szpitalu jest znacznie dłuższy niż u chorych reagujących na standardowe leczenie.

Prof. Piotr Gałecki podkreśla: „Ci chorzy cierpią na depresję ciężką i umiarkowaną, co uniemożliwia im aktywność zawodową".

Jakie są przyczyny powstawania depresji i depresji lekoopornej?

Depresja, w tym jej lekooporna postać, jest chorobą wieloczynnikową, która powstaje w wyniku złożonej interakcji czynników biologicznych, psychologicznych i środowiskowych. Zrozumienie tych mechanizmów jest niezbędne dla skutecznego leczenia tej dolegliwości.

Czynniki genetyczne odgrywają istotną rolę w predyspozycji do zaburzeń depresyjnych. Badania rodzin wykazują, że ryzyko zachorowania na depresję dla krewnych pierwszego stopnia wynosi 10-25%. Szczególnie przekonujące są badania bliźniąt, które wskazują na 25% zgodność występowania depresji u bliźniąt dwujajowych i aż 40-50% u bliźniąt jednojajowych.

Jak wyjaśnia prof. Dominika Dudek: „Dziedziczona jest predyspozycja do zaburzeń psychicznych, nie same zaburzenia psychiczne".

Mechanizmy biologiczne obejmują zaburzenia funkcjonowania neuroprzekaźników, szczególnie serotoniny, noradrenaliny i dopaminy. W depresji lekoopornej obserwuje się szczególnie głębokie zakłócenia tych systemów. Badania wskazują, że u pacjentów z depresją może dochodzić do zaburzeń procesów synaptogenezy, czyli tworzenia nowych połączeń nerwowych w mózgu.

Czynniki środowiskowe i psychologiczne mają równie istotne znaczenie. Przewlekły stres, traumatyczne wydarzenia życiowe, problemy w relacjach interpersonalnych oraz niekorzystne warunki socjoekonomiczne mogą wyzwalać epizody depresyjne. Szczególnie narażone są osoby, które doświadczyły traumy w dzieciństwie, przemocy, zaniedbania czy znaczących strat.

Prof. Dominika Dudek tłumaczy: „W psychiatrii wskazuje się na pewną podatność człowieka, która może wynikać, np. z genetyki, mankamentów rozwojowych czy problemów we wczesnym dzieciństwie. Zazwyczaj na tę podatność nakładają się później pewne czynniki zewnętrzne (np. ostre lub przewlekłe sytuacje stresowe), które wyzwalają epizod depresyjny".

Jak rozpoznawana i diagnozowana jest depresja lekooporna?

Diagnostyka depresji lekoopornej jest procesem wieloetapowym, wymagającym dokładnej analizy historii choroby pacjenta oraz szczegółowej oceny dotychczasowego leczenia. Podstawowym kryterium jest brak odpowiedzi na co najmniej dwie różne terapie farmakologiczne, prowadzone zgodnie z wytycznymi terapeutycznymi.

Proces diagnostyczny rozpoczyna się od szczegółowego wywiadu psychiatrycznego, podczas którego lekarz ocenia nasilenie objawów depresyjnych za pomocą standaryzowanych skal, takich jak skala MADRS (Montgomery-Åsberg Depression Rating Scale). W ramach kwalifikacji do programu lekowego B.147 wymagana jest ocena nasilenia depresji według tej właśnie skali.

Najważniejszym elementem diagnozy jest weryfikacja wcześniejszego leczenia. Pacjent musi być leczony co najmniej dwoma różnymi lekami przeciwdepresyjnymi z grup SSRI lub SNRI przez co najmniej sześć tygodni każdym, w odpowiednich dawkach terapeutycznych. Szczegółowa dokumentacja medyczna musi potwierdzać nie tylko zastosowane leczenie, ale także brak poprawy stanu klinicznego.

Kluczowe kryteria diagnostyczne depresji lekoopornej obejmują:

• potwierdzone rozpoznanie epizodu depresyjnego według ICD-10 (kody F32 lub F33);
• nasilenie objawów od umiarkowanego do ciężkiego;
• czas trwania obecnego epizodu minimum 6 miesięcy;
• niepowodzenie leczenia co najmniej dwoma lekami z różnych grup farmakologicznych;
• stosowanie każdego leku przez okres minimum 6 tygodni w dawce terapeutycznej.

Proces kwalifikacji obejmuje również szereg badań dodatkowych, w tym oznaczenie poziomu aminotransferaz (AST, ALT), GGTP, bilirubiny całkowitej, funkcji tarczycy (TSH, fT3, fT4), funkcji nerek (kreatynina) oraz jonogramu (sód, potas). Wykonywane są także EKG oraz pomiar ciśnienia krwi, a u kobiet w wieku rozrodczym - test ciążowy.

Jakie objawy charakteryzują depresję lekooporną?

Objawy depresji lekoopornej są szczególnie nasilone i uporczywe, znacząco utrudniając codzienne funkcjonowanie pacjentów. Charakteryzują się one większą intensywnością oraz opornością na standardowe metody terapeutyczne, co czyni je szczególnie wyniszczającymi dla chorych.

Objawy psychiczne obejmują głębokie i trwałe obniżenie nastroju, które utrzymuje się pomimo stosowanego leczenia przeciwdepresyjnego. Pacjenci doświadczają intensywnego smutku, uczucia pustki oraz bezradności. Szczególnie charakterystyczna jest anhedonia - całkowita utrata zdolności do odczuwania przyjemności z czynności, które wcześniej sprawiały radość.

Zaburzenia poznawcze w depresji lekoopornej są szczególnie wyraźne i obejmują poważne problemy z koncentracją, pamięcią oraz podejmowaniem decyzji. Pacjenci wykazują negatywne myślenie o sobie, otoczeniu i przyszłości, towarzyszą im nieadekwatne poczucie winy oraz pesymistyczne przekonania dotyczące możliwości poprawy. W najcięższych przypadkach pojawiają się myśli samobójcze, które stanowią bezpośrednie zagrożenie dla życia.

Objawy somatyczne są równie dotkliwe i obejmują:

• przewlekłe zmęczenie i brak energii do wykonywania podstawowych czynności życiowych;
• zaburzenia snu - trudności z zasypianiem, przebudzenia nocne lub nadmierna senność;
• zmiany apetytu prowadzące do znacznych wahań masy ciała;
• obniżenie libido i zaburzenia funkcji seksualnych;
• różnorodne dolegliwości bólowe - bóle głowy, mięśni, stawów.

Objawy behawioralne charakteryzują się wycofaniem społecznym, zmniejszoną aktywnością oraz unikaniem kontaktów interpersonalnych. Pacjenci często długotrwale przebywają w łóżku, zaniedbują obowiązki zawodowe i domowe.

Prof. Agata Szulc podkreśla: „Depresja lekooporna to faktycznie problem, bo kreuje dodatkowe trudności życiowe, społeczne, rodzinne i zawodowe, zwiększa i tak już wysokie ryzyko samobójstwa".

Szczególnie niepokojące jest nasilenie myśli i tendencji samobójczych w tej grupie pacjentów. Ryzyko samobójstwa u osób z depresją lekooporną jest siedmiokrotnie wyższe niż u pacjentów z depresją reagującą na standardowe leczenie. To sprawia, że szybka i skuteczna interwencja terapeutyczna staje się kwestią życia i śmierci.

Jakie metody leczenia depresji lekoopornej są dostępne w Polsce?

Leczenie depresji lekoopornej w Polsce obejmuje kilka strategii terapeutycznych, których wybór zależy od indywidualnej sytuacji klinicznej pacjenta oraz dostępności poszczególnych metod. Podstawowym założeniem jest modyfikacja dotychczasowej farmakoterapii oraz wprowadzenie dodatkowych interwencji terapeutycznych.

Tradycyjne podejście farmakologiczne obejmuje zmianę leku przeciwdepresyjnego na preparat z innej grupy farmakologicznej lub zwiększenie dawki stosowanego leku do maksymalnych wartości tolerowanych. Kolejną opcją jest augmentacja - dodanie do leku przeciwdepresyjnego substancji wzmacniających jego działanie, takich jak stabilizatory nastroju (lit, walproinian), atypowe neuroleptyki (kwetiapina, aripiprazol) czy hormony tarczycy.

Metody niefarmakologiczne odgrywają równie istotną rolę w terapii. Psychoterapia poznawczo-behawioralna wykazuje szczególną skuteczność w leczeniu depresji lekoopornej, pomagając pacjentom w rozwijaniu strategii radzenia sobie ze stresem oraz modyfikacji negatywnych wzorców myślenia.

Nowoczesne metody neurostymulacyjne zyskują coraz większe uznanie w Polsce. Przezczaszkowa stymulacja magnetyczna (rTMS) jest dostępna w wybranych ośrodkach i wykazuje skuteczność porównywalną z esketaminą. Badania wskazują, że rTMS osiąga 60% skuteczność w redukcji objawów depresji po trzech miesiącach leczenia.

Terapia elektrowstrząsowa (ECT) pozostaje jedną z najskuteczniejszych metod leczenia ciężkiej depresji lekoopornej, jednak ze względu na inwazyjność i konieczność hospitalizacji jest rezerwowana dla najbardziej opornych przypadków.

Przełomem w leczeniu depresji lekoopornej było wprowadzenie esketaminy w ramach programu lekowego B.147. Prof. Piotr Gałecki podkreśla: „Dzięki esketaminie dokonał się przełom. Po zastosowaniu tej cząsteczki możemy oczekiwać bardzo szybkiego działania, nawet już po kilku godzinach".

Czym jest esketamina i jak działa w organizmie?

Esketamina to lewoskrętny enancjomer racemicznej ketaminy, substancji od wielu lat stosowanej w anestezjologii. W 2019 roku Europejska Agencja Leków (EMA) zatwierdziła esketaminę w postaci aerozolu donosowego do leczenia depresji lekoopornej u dorosłych. Jest to pierwszy lek przeciwdepresyjny o całkowicie nowym mechanizmie działania wprowadzony do terapii w ciągu ostatnich 60 lat.

Mechanizm działania esketaminy różni się fundamentalnie od tradycyjnych leków przeciwdepresyjnych. Podczas gdy klasyczne antydepresanty działają na układy monoaminergiczne (serotonina, noradrenalina, dopamina), esketamina jest nieselektywnym, niekonkurencyjnym antagonistą receptorów N-metylo-D-asparaginianu (NMDA).

Prof. Piotr Gałecki wyjaśnia: „Esketamina działa na przekaźnictwo NMDA, czyli zwiększa ilość glutaminianu, poprawia przekaźnictwo w tych rejonach mózgu, które są odpowiedzialne za regulację nastroju i dzięki temu poprawia synaptogenezę lub powoduje, że ta synaptogeneza pojawia się”.

Działanie esketaminy można opisać w kilku etapach:

• Zablokowanie receptorów NMDA prowadzi do zmniejszenia hamowania neuronów glutaminergicznych przez interneurony GABA.
• Dochodzi do zwiększonego uwalniania glutaminianu, który następnie stymuluje receptory AMPA.
• Aktywacja receptorów AMPA zwiększa aktywność synaptyczną w obszarach mózgu odpowiedzialnych za regulację nastroju i emocji.
• Uruchamia to kaskadę procesów biochemicznych, w tym zwiększenie produkcji BDNF, który wspomaga wzrost i regenerację neuronów.
• Esketamina wpływa również na normalizację neurotransmisji dopaminergicznej w układzie nagrody i reguluje funkcje motywacyjne.
• Szybka odpowiedź przeciwdepresyjna pojawia się już po kilku godzinach od podania leku.

Dr Adam Kaplin z Johns Hopkins Medicine podkreśla: „Po raz pierwszy od 60 lat mamy do czynienia z nową terapią przeciwdepresyjną, która nie jest tylko pochodną istniejących leków”.

Jakie są wskazania do stosowania esketaminy w depresji lekoopornej?

Wskazania do stosowania esketaminy w Polsce są ściśle określone w ramach programu lekowego B.147 oraz wytycznych klinicznych. Podstawowym wskazaniem jest leczenie epizodów dużej depresji opornej na leczenie o nasileniu ciężkim lub umiarkowanym u osób dorosłych.

Zgodnie z polskimi standardami leczenia, esketamina jest wskazana u pacjentów, u których nie wystąpiła odpowiedź na co najmniej dwa różne leki przeciwdepresyjne z grupy SSRI lub SNRI, stosowane w odpowiedniej dawce przez odpowiedni czas w obecnym epizodzie depresji. Esketamina musi być stosowana w skojarzeniu z doustnym lekiem przeciwdepresyjnym – nie można jej podawać w monoterapii.

Szczególnym wskazaniem jest konieczność uzyskania szybkiego efektu przeciwdepresyjnego, na przykład:

• Występowanie myśli i tendencji samobójczych wymagających natychmiastowej interwencji
• Ciężka depresja z wysokim ryzykiem samobójstwa
• Konieczność szybkiej stabilizacji stanu psychicznego przed psychoterapią
• Znaczne upośledzenie funkcjonowania zawodowego i społecznego

Kryteria włączenia do programu lekowego B.147 obejmują:

• Wiek od 18 do 75 lat
• Potwierdzone rozpoznanie zaburzeń depresyjnych nawracających (F33) wg ICD-10
• Brak skuteczności co najmniej dwóch, ale nie więcej niż pięciu leków przeciwdepresyjnych z różnych grup w obecnym epizodzie
• Czas trwania obecnego epizodu depresji minimum 6 miesięcy
• Wynik w skali MADRS wskazujący na depresję o nasileniu co najmniej umiarkowanym

Zaburzenia świadomości i sedacja stanowią kolejną istotną grupę działań niepożądanych. Zakres sedacji może wahać się od lekkiej senności po głęboką sedację, jednak całkowita utrata przytomności jest bardzo rzadka. W badaniach klinicznych jedynie 11 osób doświadczyło silnej sedacji, przy czym wszystkie zachowały prawidłowe funkcje oddechowe.

Przejściowy wzrost ciśnienia krwi występuje u około 10% pacjentów i wymaga monitorowania, szczególnie u osób z chorobami układu sercowo-naczyniowego. Dlatego przed każdym podaniem leku sprawdzane jest ciśnienie krwi pacjenta.

Prof. Piotr Gałecki uspokaja: „Cząsteczka jest względnie bezpieczna. Zwykle jeśli objawy niepożądane występują, to dzieje się to na początku leczenia i z biegiem czasu nie stanowi już większego problemu”.

Ważnym aspektem bezpieczeństwa jest potencjał nadużywania substancji. Ketamina, z której pochodzi esketamina, jest znana z możliwości nadużywania rekreacyjnego. Jednak w badaniach klinicznych esketaminy nie odnotowano przypadków zachowań związanych z poszukiwaniem substancji lub potwierdzonych przypadków przekazywania leku.

Istnieją również istotne ograniczenia w stosowaniu esketaminy. Lek nie może być podawany w monoterapii – musi być zawsze stosowany w skojarzeniu z doustnym lekiem przeciwdepresyjnym. Prof. Piotr Gałecki wyjaśnia: „Co jest istotne – sama esketamina podana u pacjenta przy pierwszym epizodzie depresji w monoterapii jako pierwszy lek nie zadziała przeciwdepresyjnie”.

Przeciwwskazania bezwzględne obejmują ciążę (ze względu na potencjalne działanie teratogenne), karmienie piersią, przebyty krwotok śródmózgowy, zawał serca w ciągu ostatnich sześciu tygodni oraz aktywne uzależnienie od substancji psychoaktywnych.

Szczególnej ostrożności wymaga stosowanie esketaminy u pacjentów z chorobami układu oddechowego, takimi jak przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP) czy bezdech senny, a także u osób z otyłością.

Jakie są perspektywy rozwoju leczenia esketaminą w Polsce?

Perspektywy rozwoju leczenia esketaminą w Polsce są obiecujące, choć napotykają na określone bariery systemowe i organizacyjne. Wprowadzenie programu lekowego B.147 stanowiło przełomowy moment w polskiej psychiatrii, jednak jego pełny potencjał nie został jeszcze wykorzystany.

Obecnie z programu lekowego skorzystało około 300 pacjentów, co stanowi jedynie ułamek osób, które mogłyby odnieść korzyść z tej terapii. Prof. Piotr Gałecki jako konsultant krajowy wystąpił do Ministerstwa Zdrowia z wnioskiem o modyfikację kryteriów włączenia do programu, wskazując na zbyt restrykcyjne wymagania jako główną barierę.

Problematyczne aspekty obecnego programu obejmują:

• wymóg trwania epizodu depresji minimum sześć miesięcy, co niepotrzebnie opóźnia dostęp do skutecznej terapii;
• ograniczenie liczby stosowanych leków przeciwdepresyjnych do maksimum pięciu, co wyklucza pacjentów z długą historią leczenia;
• wykluczenie osób z historią uzależnień, nawet tych, które przeszły skuteczną terapię;
• zbyt rygorystyczne kryteria odpowiedzi na leczenie po pierwszym miesiącu.

Prof. Dominika Dudek podkreśla konieczność zmian: „W samych kryteriach włączania i wyłączania są punkty, które bardzo chcielibyśmy zmodyfikować. Zaproponowaliśmy modyfikację, czyli 30 zamiast 50 procent redukcji dającą możliwość kontynuowania”.

Pozytywnym aspektem jest ciągły rozwój infrastruktury medycznej. Do programu zakwalifikowało się 64 placówki w całym kraju, co zapewnia relatywnie dobry dostęp geograficzny do terapii. Anna Śremska z zespołu organizatorów programu podkreśla: „Wszystkie placówki zakwalifikowane do programu są gotowe, aby natychmiast pomóc pacjentom, którzy się do nich zgłoszą”.

Rozwój badań klinicznych nad esketaminą także przynosi optymizm. Trwają badania porównujące skuteczność esketaminy z terapią elektrowstrząsową, które mogą dostarczyć nowych danych o optymalnym wykorzystaniu tego leku. Badania real-world evidence z różnych krajów dostarczają coraz więcej informacji o długoterminowej skuteczności i bezpieczeństwie terapii.

Międzynarodowe doświadczenia wskazują na możliwość rozszerzenia wskazań do stosowania esketaminy. W przyszłości może być rozważane jej zastosowanie w depresji poporodowej, zaburzeniach lękowych czy zespole stresu pourazowego, choć wymaga to dalszych badań klinicznych.

Prof. Piotr Gałecki wyraża optymizm: „Cieszymy się, że jest ta nowa cząsteczka i warto też zaznaczyć, że jest to pierwszy program lekowy w polskiej psychiatrii”. Polska znalazła się w czołówce krajów europejskich oferujących refundację esketaminy, co stanowi znaczący postęp w opiece nad pacjentami psychiatrycznymi.

Jakie działania profilaktyczne mogą zapobiegać depresji?

Profilaktyka depresji stanowi równie istotny element opieki zdrowotnej jak jej leczenie, szczególnie w kontekście rosnącej liczby przypadków tego zaburzenia w Polsce. Działania zapobiegawcze powinny być skierowane do różnych grup wiekowych i uwzględniać różnorodne czynniki ryzyka wystąpienia choroby.

Podstawą profilaktyki zdrowia psychicznego są działania promocyjne skierowane do całej populacji. Obejmują one edukację na temat zdrowia psychicznego, promocję zdrowego stylu życia oraz zmniejszanie stygmatyzacji związanej z chorobami psychicznymi. Szczególnie ważne jest przełamywanie tabu i normalizowanie rozmów o problemach psychicznych.

Profilaktyka uniwersalna w szkołach odgrywa istotną rolę w zapobieganiu depresji u dzieci i młodzieży. Programy edukacyjne powinny koncentrować się na rozwijaniu umiejętności radzenia sobie ze stresem, budowaniu odporności psychicznej oraz kształtowaniu pozytywnych wzorców myślenia. Ważne jest też rozpoznawanie wczesnych objawów depresji przez nauczycieli i rodziców.

Działania profilaktyczne w zakresie stylu życia obejmują:

• regularna aktywność fizyczna, która wykazuje udowodnione działanie przeciwdepresyjne;
• zrównoważona dieta bogata w kwasy tłuszczowe omega-3, witaminy z grupy B oraz magnez;
• odpowiednia ilość snu (7-9 godzin dla dorosłych);
• ograniczenie spożycia alkoholu i unikanie substancji psychoaktywnych;
• rozwijanie umiejętności zarządzania stresem.

Prof. Dominika Dudek podkreśla znaczenie kompleksowego podejścia: „Najlepszą metodą leczenia depresji jest leczenie kompleksowe – przy pomocy leków oraz psychoterapii”. To samo dotyczy profilaktyki – powinna ona łączyć różne strategie i być dostosowana do indywidualnych potrzeb.

Profilaktyka selektywna skierowana jest do osób z podwyższonym ryzykiem wystąpienia depresji, w tym do dzieci z rodzin z obciążeniem genetycznym. Obejmuje ona programy psychoedukacyjne, treningi umiejętności społecznych oraz wsparcie psychologiczne w sytuacjach kryzysowych.

Szczególną uwagę należy poświęcić profilaktyce w miejscu pracy. Programy wsparcia pracowników (EAP), promocja równowagi między życiem zawodowym a prywatnym oraz tworzenie wspierającego środowiska pracy mogą znacząco zmniejszyć ryzyko wystąpienia depresji zawodowej.

W kontekście rosnącego problemu depresji u dzieci i młodzieży, kluczowe znaczenie ma profilaktyka w środowisku rodzinnym. Rodzice powinni być edukowani na temat objawów depresji u dzieci oraz sposobów wspierania ich zdrowia psychicznego. Ważne jest też ograniczanie narażenia dzieci na traumatyczne doświadczenia oraz budowanie bezpiecznych, wspierających relacji.

Narodowy Fundusz Zdrowia podkreśla: „Działania profilaktyczne w zakresie zdrowia psychicznego są równie ważne, jak dbanie o zdrowie fizyczne”. Rozwój kompleksowych programów profilaktycznych może w przyszłości znacząco zmniejszyć liczbę nowych przypadków depresji oraz zapobiec rozwojowi jej lekoopornych form.

Co warto wiedzieć o ektaminie w leczeniu depresji?

Esketamina stanowi przełomową opcję terapeutyczną dla pacjentów z depresją lekooporną, oferując nadzieję tam, gdzie tradycyjne metody leczenia zawodziły. Jej unikalny mechanizm działania na receptory NMDA oraz szybkość uzyskiwania efektu terapeutycznego czynią ją szczególnie wartościowym narzędziem w walce z najcięższymi postaciami depresji.

Program lekowy B.147, mimo istniejących ograniczeń, umożliwił polskim pacjentom dostęp do tej innowacyjnej terapii, plasując Polskę w czołówce krajów europejskich pod względem dostępności nowoczesnego leczenia psychiatrycznego. Jednak pełne wykorzystanie potencjału esketaminy wymaga dalszych modyfikacji kryteriów programowych oraz zwiększenia świadomości wśród lekarzy i pacjentów na temat możliwości tej terapii.

Równocześnie kluczowe znaczenie mają działania profilaktyczne, które mogą zapobiec rozwojowi depresji lub jej przejściu w formę lekooporną, podkreślając holistyczne podejście do zdrowia psychicznego w społeczeństwie.

Niniejszy artykuł ma charakter informacyjny i nie stanowi porady medycznej. Diagnozę i leczenie zawsze powinien prowadzić wykwalifikowany specjalista.

Bibliografia:

• Wikipedia - Ekstamina. Dostęp online: https://pl.wikipedia.org/
• NFZ o zdrowiu. Dostęp online: https://ezdrowie.gov.pl/

FAQ